What’s in a name?
Een weergave van een inspirerende kracht, en een verre reis die altijd bij een echt ’thuis’ eindigt.
Sinds het begin van de 20e eeuw begon de (verslavings)psychiatrie aan een ontwikkeling die zich kenmerkte door verschillende stadia. Zo was men aanvankelijk van mening dat de mens in geestelijke nood ‘dol’ was, later kreeg men door dat er wellicht een middel was wat hem ‘dol’ hield, en uiteindelijk werd onderzocht waarom de mens zich blijft bedienen van middelen en gewoontes die ze ‘dol’ houdt. Een tegennatuurlijk proces waarin geen enkele reden te ontdekken valt, met het gemis aan oprechte verbinding als terugkerend lijden.
Een uitzondering daarop begon zich vlak na de oorlog af te spelen. Het waren de jaren waarin alcoholisme als aandoening gezien begon te worden. Het was de tijd van de doorgroei van Alcoholics Anonymous, een zelfhulpgroep die de aandacht kreeg van een handjevol professionals die deze gedachte graag wilden integreren in een behandelmethode. In het Noord Amerikaanse Wilmar waagden zich enkele professionals zich aan het implementeren van de kernwaarden van de Twaalf Stappen van Alcoholics Anonymous in het behandelen en begeleiden van ‘patiënten’, want verslaving is een ‘ziekte’ van zelfdestructie, zo geloofden zij. De methode sloeg aan. Besef, hulp vragen, acceptatie en een voortdurende zelfreflectie droegen bij aan een voortdurende abstinentie en verbetering van levensstijl van de ‘patiënt’.
Inmiddels werd er uitgekeken naar een andere locatie. Toegegeven, Wilmar was prachtig, zo werden ‘patiënten’ in staat gesteld de zonsondergang met elkaar te beleven. Hiervoor trok iedere avond een groep kano’s het meer op. Betekenisgeving aan het leven werd gecombineerd met behandeling. Wilmar was met enkele patiënten te klein voor haar eigen toekomst en er werd uitgekeken naar een betere locatie. Die werd gevonden, 140 kilometer verderop in Center City (Minnesota). De boerderijhoeve van Hazelden bleek geschikt voor ‘wel meer dan twintig patiënten tegelijk’. De naam Hazelden zou volgens overlevering ontleend zijn aan wat de hoeve ooit was, en speelhuis voor kleindochter Hazel, in solide eiken benaming opgetimmerd als ‘Hazel’s Den’. Haar speelhuis was ooit haar plek, haar veilige oord. Vanaf hier nam verdere professionalisering toe. In de meer dan zestig jaren van onderzoek en behandeling die volgden groeide Hazelden uit tot een maatgevend kennisinstituut inmiddels benoemd als Hazelden Betty Ford Foundation. Onnavolgbaar veel ‘patiënten’ wereldwijd hebben abstinentie en Herstel gevonden volgens de methodes van Hazelden. Mondiaal is er geen instituut dat zich kan meten met de intensiteit van onderzoek, onderwijs en behandeling. Nog steeds zijn behandelingen volgens hun modellen de meest succesvolle ter wereld. Dit als gevolg van de combinatie van mensgerichte zorg en Best Evidence Based behandelmethoden. Kennis, Kunde en Verbinding, zonder concessies te doen welke hierin het belangrijkst is.
Naast Hazelden zijn er meer opleidingen geweest die in de voetsporen traden van wat ‘de bron in Center City’ uitdroeg. Deze opleidingen wilden graag in het verlengde van Hazelden werken en probeerden zelfs de naam te ‘lenen’ in termen als ‘Affiliated by..’ of ‘Originated after..’, feit bleef dat voor het volgen van een Hazelden opleiding enkel de reis kon worden gemaakt naar Center City voor een verblijf van een jaar. Ik ben in de luxe gelegenheid gesteld een opleiding te mogen volgen in Ierland. Hiertoe werd voor onze klas de staff overgevlogen vanuit Minneapolis (wel Minnesota maar geen originele Hazelden) naar Shannon, waarna ze nog een forse rit hadden naar het idyllische Clonmel, Tipperary, een plek waar de tijd leek stil te staan. Schril was daar het contrast tussen het slapende dorp Clonmel en het intensieve opleidingstraject. Het was een jaar vol dynamiek, hectiek en reizen. Mijn zus Ellen bleek terminaal en zou geen jaar meer leven. Mijn werk bij Tactus verslavingszorg, het bezoeken van Ellen op Ameland en het heen en weer vliegen naar Ierland was vermoeiend, onzeker en vergde veel van mijn eigen Herstel. Ameland was de plek die Ellen liefhad en waar ze mij (in mijn beleving) oordeelloos ontving in vroegere tijden van mijn actief gebruik, scheiding en burn-out. Tijdens mijn opleiding besefte ik me dat haar huis, aanwezigheid en zorg misschien wel parallellen vertoonde met dat mooie plekje in Center City Minnesota, al was ik er nooit geweest. Zorg bestond ook hier uit een ‘geen flauwekul’ houding van eten, slapen, de natuur in en onthouding van alcohol als voorwaarde om te mogen blijven.
De afronding van mijn opleiding in Ierland heeft ze niet meer mee mogen maken. In april 2010 was haar aardse tijd op. Enkele wijze levenslessen verder moest ook ik weer verder. In dat jaar werd de opleiding afgerond en een nieuwe gestart. Tijdens mijn werk bij Tactus en bij (het door mij geliefde en vertrouwde) gedegen Castle Craig ontstond een dringende behoefte mijn kunde over te dragen aan wie daar behoefte aan had. In 2015 was het zover, de eerste klassikale opleiding was aanstaande. Een prachtige klas. Vanaf dat moment zou het snel veranderen. De vraag groeide en instellingen bleken geïnteresseerd en wilde meedenken over de inhoud van de beroepstrainingen. Anno 2023 kijken we terug op ruim tweeduizend cursisten in tien beroepstrainingen, supervisie, bijscholing en consultatie. De basis van dit alles? Verbinding en inhoud, kennis en kunde.
Elsden training is voortgekomen uit de gedrevenheid er voor een ander te willen zijn, transparant en eerlijk. Liefdevol als het kan, confronterend als het moet, maar altijd eerlijk en in het belang van de ander.
En de naam? ‘Hazel’s Den’ was de veilige plek van kleindochter Hazel en de latere geografische bakermat voor herstel van miljoenen mensen wereldwijd. De benaming is veranderd naar Hazelden. De Nederlandse plek Elsden training waar veel cursisten en (toekomstig) professionals hun opleiding mogen volgen komt van ‘Ellen’s Den’. Dit was niet Ellen’s veilige plek, maar juist de voortzetting van de overeenkomstige gedachte van haar onvoorwaardelijke steun, medeleven en verbinding die ze gaf.
Hierin leeft zij voort.
Meino de Vries
